Wiele osób uważa fretki za zwierzęta niesympatyczne, agresywne, a w dodatku wydzielające nieprzyjemny zapach. Moje doświadczenia, jak i spostrzeżenia wielu właścicieli i lekarzy weterynarii obalają ten mit udowadniając, że fretki to bardzo wesołe, ciekawskie i towarzyskie zwierzątka.
Poniższa treść pozwoli na zapoznanie się z najważniejszymi informacjami dotyczącymi fretek oraz ich sposobu bycia, charakteru oraz postępowania z nimi.
PODSTAWOWE INFORMACJE
waga: samce 1-2 kg, samice 0,5- 1 kg
długość życia: 5- 10 lat, niektóre osobniki dożywają nawet 12 lat
dojrzałość płciowa: 4-8 miesięcy
wiek odsadzenia (odstawienia od matki): 6-8 tygodni.
Fretki są bardzo wesołymi, ciekawskimi zwierzątkami, nie są agresywne. Są bardzo ciche, ich odgłosy nie przeszkadzają sąsiadom. Opieka nad nimi nie pochłania tyle czasu, co opieka nad psem, choć w wieku młodzieńczym trzeba pilnować, aby żadne przedmioty nie znalazły się w miejscu, gdzie może je dostać swoimi ząbkami, gdyż fretka poznaje świat przez jamę ustną
DOMEK I OTOCZENIE
Konieczna jest klatka- kierujemy się prostą zasadą: „we wszystkich otworach w których zmieści się głowa fretki, zmieści się cała fretka” dlatego klatka musi mieć małe otwory.
Klatka powinna mieć metalowe pręty gdyż plastikowe fretka z łatwością przegryzie. Dobrze sprawdzają się klatki z piętrami, gdyż fretka może w nich pozostawać przez dłuższy czas nie nudząc się.
Minimalne wymiary klatki: – dla jednej fretki: 55 x 50 x 40 cm, dla parki fretek: 61 x 61 x 45 cm
Temperatura: 15-25 stopni Celsjusza, wilgotność: 45-55 %
Im fretka więcej czasu spędza w klatce, tym więcej powinna mieć zabawek. Dobrze jest przygotować w klatce tunel, hamak, kocyk w który będzie się mogła schować. Uwielbia wąskie i ciasne przestrzenie. Jeżeli w domu są składane meble typu wersalka, spodziewajmy się w środku naszej fretki.
Fretka potrzebuje kilku godzin ruchu w ciągu dnia. Można wychodzić z nią na spacery, najlepiej w szelkach. Absolutnie odradzam obróżki gdyż fretki łatwo są w stanie się z nich wyswobodzić. Jeżeli nie chcemy wyprowadzać fretki na zewnątrz może biegać spokojnie po mieszkaniu, pamiętajmy jednak żeby było ono odpowiednio zabezpieczone. Jeżeli nie mamy zabezpieczonych ważnych przedmiotów należy zamykać fretkę w klatce na czas naszej nieobecności szczególnie w wieku młodzieńczym.
KUWETA
Fretka ma krótki przewód pokarmowy i w związku z tym bardzo krótki tranzyt treści pokarmowej, dlatego potrzebuje kilku kuwet w dużym mieszkaniu. Jest bardzo czystym zwierzątkiem, sama się myje i łatwo nauczyć ją załatwiania się do kuwety.
ZAPACH
Często z powodu zapachu u fretek wycina się gruczoły okołoodbytowe, co jest obecnie nielegalne, gdyż zostało słusznie uznane za okaleczanie
Specyficzny zapach fretek jest spowodowany gruczołami łojowymi umieszczonymi na całej skórze fretki. Normalnie zapach ten nie jest zbyt intensywny, ale w okresie rozrodczym nasila się i może być nie do wytrzymania, stąd najlepszym rozwiązaniem jest kastracja/ sterylizacja.
W okresie stresu lub ekscytacji fretki puszczają „bączki”, które wydzielane są z gruczołów okołoodbytowych. Choć są one nieprzyjemne szybko się ulatniają podobnie jak u ludzi.
ŻYWIENIE
Fretki są bezwarunkowymi mięsożercami, mają krótki przewód pokarmowy, słabe wchłanianie i uboga florę przewodu pokarmowego, dlatego pobierają dużo pokarmu w stosunku do masy ciała.
Jeżeli fretki dostają za mało pokarmu lub jest to pokarm ubogi w białko i tłuszcze- są głodne, a co za tym idzie stają się agresywne.
Białko zwierzęce powinno stanowić 30-40% pokarmu u dorosłych osobników, u młodych do około 6 miesiąca życia i u osobników w okresie rozrodczym- minimum 35%
Tłuszcz- 18-30% u osobników dorosłych, u osobników młodych i samic w trakcie laktacji – min. 25%
Duża ilość pokarmu pochodzenia roślinnego powoduje powstawanie kamieni nerkowych.
Nie wolno podawać fretkom słodyczy, dopuszczalna ilość owoców i warzyw to 1 łyżeczka dziennie. Podawanie ich w większych ilościach może prowadzić do niedrożności przewodu pokarmowego.
Nie wolno głodzić fretki – maksymalna przerwa w jedzeniu może wynosić 4-6 godzin
Nie grozi im otyłość ze względu na bardzo szybką przemianę materii oraz dużą ruchliwość
Fretki mają naturalną parabolę wagi w ciągu roku. Latem chudną, zimą tyją. Różnica może wynosić nawet 700 g, co stanowić może 30% masy ciała.
Bardzo ważne są witaminy rozpuszczalne w tłuszczach, czyli witaminy A,D,E,K (znajdują się w tłuszczach dobrej jakości) oraz witaminy z grupy B znajdujące się w dobrej jakości karmach
WODA
Fretka musi mieć stały dostęp do świeżej wody. Woda powinna znajdować się w butelce dla gryzoni gdyż upodobanie fretek do zabawy miseczką skutkuje wielokrotnym wylewaniem wody na podłogę
MALTPASTA zwana „Narkotykiem dla fretek”- najlepiej podawać ją gdy chcemy coś z fretką zrobić, bądź czegoś ją nauczyć (np. u lekarza weterynarii aby dokładnie ją zbadać bądź nagrodzić). Należy jednak uważać z ilością gdyż dając za dużo powoduje biegunkę. Malpastę można nabyć w gabinetach weterynaryjnych.
ZDROWIE – INFORMACJE OGÓLNE
Samiczki fretek mają przewlekłą rujkę- oznacza to, że rujka trwa do momentu pokrycia przez samca. Niezależnie od tego czy stanie sie to w ciągu kilku dni czy kilku tygodni rujka będzie trwała. Stan ten doprowadza do choroby: fretka gubi włos, srom jest powiększony, z czasem zaczyna tracić apetyt, jest apatyczna i osowiała. Przez dużą ilość hormonów płciowych we krwi dochodzi do uszkodzenia szpiku kostnego, a z czasem to uszkodzenie jest nieodwracalne. Jeżeli szybko nie poddamy samiczki zabiegowi sterylizacji – umrze.
Niestety po sterylizacji rozwija się choroba nadnerczy spowodowana brakiem ujemnego sprzężenia zwrotnego wywoływanego przez hormony płciowe. Chorobę nadnerczy da się leczyć, jednak leczenie tylko spowalnia postępująca chorobę.
Z powyższego tekstu wynika, że samiczki fretek niestety są skazane na choroby wyniszczające ich organizm czy są wysterylizowane czy nie.
Jedyną pomocą dla naszych pupilek będzie jak najpóźniejsza sterylizacja fretki. Należy poczekać do pierwszej rujki, aby choroba nadnerczy rozwinęła się jak najpóźniej.
ODROBACZANIE
Jeżeli fretka przebywa tylko w domu wystarcza odrobaczanie jak u kotów- 2 razy w roku: w środku lata i późną jesienią
Jeśli fretka wychodzi na spacery konieczne jest nie tylko częstsze odrobaczanie, ale także zabezpieczenie przed pasożytami zewnętrznymi (pchły, kleszcze).
SZCZEPIENIA
fretkę szczepimy na dwie choroby: przeciwko wściekliźnie i przeciwko nosówce
Wścieklizna – szczepimy powyżej 3 miesiąca życia, a potem raz w roku
Nosówka – jeżeli zaczynamy szczepić powyżej 8 tygodnia życia, szczepimy dwukrotnie co 3-4 tygodnie, a potem raz w roku. Jeżeli szczepimy wcześniej, konieczne jest szczepienie 3-krotne ze względu na niedojrzały układ immunologiczny, potem również raz w roku. Szczepienie uzależniamy również od tego czy matka fretki była szczepiona czy nie. Jeśli nie była szczepiona, szczepimy w wieku 6 tygodni po raz pierwszy i powtarzamy szczepienie jeszcze 2 razy w odstępie 3-4 tygodni, potem szczepimy 1 raz w roku. Odporność, która obroni nasza fretkę przed wirusami uzyskujemy po 2 tygodniach od drugiego szczepienia.
W Polsce nie ma zarejestrowanych szczepionek dla fretek, dlatego szczepimy szczepionkami dla psów, ale najuboższymi, zawierającymi jak najmniej antygenów, aby niepotrzebnie nie obciążać układu immunologicznego fretki.
CHOROBY
Najczęstsze choroby fretek:
ZATKANIE PRZEWODU POKARMOWEGO – występuje często u młodych osobników, ponieważ młode są ciekawe i poznają świat zjadając wszystko co napotkają na swojej drodze: gumę, plastik, lateks, ziarna, kulki. Ze względu na dużą wrażliwość fretek niewielkie z pozoru ciało obce może zatkać przewód pokarmowy i jedynym możliwym postępowaniem będzie zabieg chirurgiczny.
ZAPALENIE ŻOŁĄDKA NA TLE HELICOBAKTER MUSTELAE – chorują głównie młode osobniki, choroba objawia się bardzo szybką utratą masy ciała, spadkiem apetytu oraz smolistym ciemnym kałem
PRZEOSTOWE ZAPALENIE JELIT PBD – chorują głównie fretki do 14 tygodnia życia, objawy: spadek masy ciała, kał ze śluzem
EOZYNOFILOWE ZAPALENIE ŻOŁĄDKA I JELIT EG – występuje głównie powyżej 6 miesiąca życia, objawia się biegunką, spadkiem masy ciała, brakiem apetytu i utratą sił
CHOROBY PASOŻYTNICZE – GLISTNICA, TASIEMCZYCA, KOKCYDIOZA, – u młodych fretek GARDIOZA- zaraźliwa dla człowieka, który może się tym pasożytem wewnętrznym zarazić od fretki stąd bardzo ważne jest leczenie i kontrolne badania
U fretek nie występuje PARWOWIROZA ani PANLEUKOPENIA
Choroby nieuleczalne:
NOSÓWKA – najgroźniejsza choroba śmiertelna.
Objawy: gorączka, wypływ z oczu i nosa, spadek masy ciała, wysypka na skórze i pyszczku, zapalenie skóry wokół odbytu, powiększenie i nadmierne rogowacenie opuszek palcowych.
Profilaktyka: szczepienia według schematów omówionych w części dotyczącej szczepień
WŚCIEKLIZNA – fretki są 40% bardziej odporne na zarażenie niż pies. Fretka przebywająca w domu nie zarazi się. Zarażenie może nastąpić tylko przez kontakt z innymi zwierzętami np: pogryzienie przez psa, kota, lisa
Profilaktyka: szczepienia omówione w części dotyczącej szczepień- leczenie fretek zarażonych wścieklizną jest w Polsce zabronione.
CHOROBY NADNERCZY – choroba występująca u samiczek po sterylizacji i u starszych fretek
Objawy: bardzo ważnym objawem są wyłysienia, nie należy tego lekceważyć, lecz natychmiast udać się do lekarza weterynarii zajmującego się leczeniem fretek- jest to co prawda choroba nieuleczalna, ale da się ją kontrolować i spowolnić jej postępowanie jeśli wejdzie się wystarczająco szybko z terapią
KARDIOMIOPATIA – choroba występująca u starszych fretek
CHŁONIAK – nieuleczalny nowotwór występujący u starszych fretek
